3 Mart 2023 Cuma

Bitkilerde Sulama

UNUTMA ; FAZLA SU ZARARLIDIR..köklerin nefes almak için kullanacağı havayı engeller ve kök hücreleri oksijensiz kalır. 


Drenaj testi:
Kış sonlarında, toprak iyice suya doymuşken, 30 cm derinliğinde ve 30 cm eninde bir çukur kazın. Burayı suyla doldurun. Eğer boşalması
- 3 saat alıyorsa drenaj fena değildir,
- 6 saat alıyorsa drenaj nispeten kötüdür,
- 8 saat ve daha fazla alıyorsa drenaj çok kötüdür.
Aynı deneyi yazın yapmak istiyorsanız çukuru bir kez doldurun boşalmasını bekleyin. İkinci kez tekrar doldurup zamanı ölçün. Aynı süreler geçerlidir.

Drenaj kötüyse çözümünüz 1 metrekarelik bir alanı yükseltip buraya dikim yapmaktır. Bu bölgenin altını kazmanıza gerek yok, kökler yolunu bulur. Yükselttiğiniz bölgeyi bahçenin normal toprağıyla doldurun. (Bu noktada bahçemde ekstra toprak olmadığını, ne yapabileceğimi sordum. Toprak getirtip onu kullanmak yerine yan tarafta çukur kazıp onun toprağını kullanmamı önerdi. Sonra da getirttiğim toprağı çukuru kapatmak için kullanabilirim.)

Dikim yaparken çukura organik madde, humus, güzel toprak, gübre eklemeyin. 
Kaliforniya Üniversitesinin yaptığı yeni araştırmalar yıllardır önerilen bu yöntemlerin hatalı olduğunu gösteriyor. Çünkü bu noktada çok elverişli bir ortam yaratırsanız kökler bu bölgeyi terk etmek istemez, aynı yerde döner dururlar. 5 sene sonra ağacı birden kaybedebilirsiniz çünkü sarmal olmuş kök sistemi artık ağacı beslemeye yetmez olur. Aynı şekilde eskiden tüplü fidan dikerken iki katı derinlikte çukur kazın derdik, fakat artık tam olarak fidanın sığacağı derinlikte kazmanızı öneriyoruz. Yalnız yanlara doğru verev şekilde kazın ki drenaj kolay olsun.

Meyve ağaçları için en az 8 saatlik direk güneş ışığı şarttır. Meyvenin içereceği şeker oranı direk olarak güneşlenme süresine bağlıdır. 6 saat güneş alan bir ağaçtan toplayacağınız meyve marketten alacağınız bir meyveden daha lezzetli olmaz, o nedenle boş yere uğraşmayabilirsiniz. Örneğin sabah 7:00’den öğleden sonra 15:00’e kadar güneş görme uygun bir 8 saat olur. Meyve ağaçları için sabah güneşi öğleden sonra güneşine tercih edilir.

Malç uygulaması doğada normal olarak ağacın dibine dökülen yaprakların benzeri bir etki yapıyor. Yazın kökleri serin tutuyor, topraktaki nemin buharlaşmasını engelliyor, faydalı mikroorganizmalar için uygun bir ortam yaratıyor, ve de yavaş yavaş çözünerek toprağa organik madde kazandırıyor. Bahçe ortamında ağaçlardan dökülen yaprakları hastalıkları yaymamak için topluyoruz, onların yerine de malç seriyoruz. Örneğin 3 cm kalınlığında kompost, onun üzerine de 7 cm kalınlığında ağaç kabuğu serebilirsiniz.

Meyve ağaçlarının besleyici kökleri toprağın üst 45 cm’indedir.

Meyve ağaçları için “bu ağacın ne kadar suya ihtiyacı var” diye sormayın, onun yerine “bu ağaca minimum ne kadar su yeterli olur” diye sorun ve minimumu bulmaya çalışın. Bu miktar herkesin bahçesinde toprağa, güneş ve rüzgar miktarına göre değişecektir. Bu miktarı bulmak için ağacı bir süre susuz bırakarak test yapın. Aynı şekilde 5 günde bir 5 dakika sulamak ya da 10 günde bir 10 dakika sulamak gibi testler de yapabilirsiniz. Bu testleri ağaç gençken yaparsanız kendini onarması daha kolay olur.

Akdeniz iklimi için: Kiraz ve kayısıları özelikle kış aylarında hiç budamayın çünkü bu iklimde bu ağaçlar uyku dönemine girmiyor, hastalıklara çok daha kolay yakalanırlar. Bu ağaçlardan sızan reçine eğer amber renkliyse ve de kaldırdığınızda arkasındaki kabuk yeşilse hastalık değildir, ağaç uykuya geçemediği için olur. Eğer reçine koyu renkliyse ve de arkasındaki ağaç kabuğu bölgesi kahverengiyse ağaç hastadır (bacterial canker) (halk arasinda kanser denir).

Sulamanın 10 altın kuralı

Bitkilerinizin yaz aylarında başını eğmesini istemiyorsanız onlara bol miktarda su vermeniz gerekir. Peki su miktarı ve sulamanın sıklığı ne olacak, su yukarıdan mı yoksa aşağıdan mı verilecek? Bitkilerinizin sulanmasıyla ilgili akıllı ve faydalı bazı bilgileri burada bulabilirsiniz.

Kural 1: Nemin eşit dağılmasını sağlayın

Çoğu bitki için nem de gerekir. Ancak sulama öncesinde hafifçe kurumaları, bitki köklerinin büyümesi için faydalıdır.

Kural 2: Suyu az kullanın, sonra miktarı artırın

Çiçek tarhında haftada bir ila iki sulama genelde yeterli olur. En iyisi, daha az suyla daha sık sulama yerine daha bol suyla daha nadir sulamadır.

Kural 3: Gece geç ya da sabah erken saatlerde sulama yapın

Akşam ya da gece soğumuş toprağı suladığınızda gün içinde ısınan toprağa göre daha az su buharlaşır. Böylece bitkiler, ertesi günün sıcağı gelmeden önce yeterince su alabilir.

Kural 5: Doğru miktarda su verin 

Doğru sulama, suyun köklere yeterince ulaşması demektir. Kullanılan miktar çok düşük olduğunda, su sadece toprağın üstünü kaplar. Yeterli sulama, ekinler hasada uygun hale gelene kadar bitkilerin, eşit şekilde nemlendirilmiş toprağa bağlı olduğu anlamına gelir.

Kural 6: Ara vererek bol miktarda su kullanın

Toprağın suyu çekmesi için biraz zaman gerekir. Tarhtaki değerli suyun ziyan olmaması için ara vererek tekrar tekrar sulama yapmak daha iyidir.

Kural 7: Hedefleyerek ve dağıtarak sulama yapın

Her zaman sadece bir kök noktasına yönelik sulama yapıldığında kök büyümesi tek taraflı olur ve besinler toprak tarafından yeterli şekilde absorbe edilemez. Bu nedenle, her zaman bitkinin çevresini sulayın ve suyu alanın tamamına dağıtın.

Kural 8: Su tasarrufu sağlayacak şekilde sulama yapın

Gerektiği kadar çok, mümkün olduğunca az sulama yapın. Bu süreç tarhta, balkonda ve çimlerde nem sensörlü otomatik sulama sistemi kullanılarak kolayca yürütülebilir.

Kural 9: Toprağın suyu emmesinden kaçının

Toprağın suyu emmesi köklerin nefes almak için kullanacağı havayı engeller ve kök hücreleri oksijensiz kalır.

Kural 10: Kil bakımından zengin, kaliteli toprak kullanın

Killi mineraller bakımından zengin bitki toprağı daha iyi genişleme özelliklerine sahiptir ve dolayısıyla, toprağı suyun içinde daha iyi ve daha dengeli şekilde tutar.
Yağışlı yaz aylarında ve kışın toprağın suyu emmesini önlemek için suyu tahliye edin.


Ağaç sulama: Pratik bir rehber

Yeni dikilen ağaçların ilk iki üç yıl yeterli su alabilmek için yardıma ihtiyacı vardır. Bir ağaç sökülürken daima köklerden biraz fire olur, dolayısıyla yeni dikildiği yerde ağaç bir süreliğine daha küçük bir kökle yaşamına devam edecektir. Ayrıca, kökleri kök topundan ileriye gidemediği için ağacın topraktan suyu ve besin maddelerini özümseme yeteneği kısıtlanmıştır. Bu nedenle kök topunu nemli tutmak çok önemlidir; böylece ağacın veya çalının kuruması önlenir.

Bir ağaca ne kadar su gerekir?

Yaprakları çıktığı andan itibaren ağacın suya ihtiyacı vardır. Bir ağaca ne kadar su gerektiği sık sorulursa da kesin bir miktar belirtmek mümkün değildir. Suyun miktarı hava şartlarına, ağacın türüne, ne büyüklükte dikildiğine ve dikildiği yerdeki şartlara bağlıdır. Her ağacı kendi şartlarına göre sulamak gerekir; tek bir formül yoktur. Verdiğiniz suyun yetmeyeceğinden şüpheleniyorsanız kök topunun nem durumunu kontrol edin. Bunun için kök topunda bir oluk veya hemen yanında toprağa dar bir delik açabilirsiniz.

Ağaca ne sıklıkta su verilmelidir? 

Ağacın suya ihtiyacı varsa her gün azar azar vermek yerine bir kerede bol miktarda su verin. Suyun, kök topunun sadece üst katmanına değil tamamına nüfuz etmesi önemlidir. Hava şartlarına göre ağaçlara en sık haftada bir su verin. Tekrar su vermeden önce toprağın biraz kurumasını bekleyin; böylece kökler, kendiliğinden su arayacak şekilde uyarılmış olur ve kök topunun dışına doğru büyümeye başlarlar. Ama asla toprağın tamamen kurumasını beklemeyin. Kök topunu nemli tutmalı ama fazla da su vermemelisiniz. Ağacın dikildiği alan sürekli su içinde kalırsa kökler çürür ve sonunda ağaç ölür.
 

Su kök topunun tamamına nasıl nüfuz eder?

Suyun kök topuna erişmesini sağlamak için en kestirme yol, kök gövdesinin etrafına bir bariyer yapmaktır. Bariyerin çapı kök topununki kadar olmalıdır. Bu bariyeri topraktan yapabilirsiniz ama plastikten ve biyolojik olarak bozunur malzemeden yapılmış hazır düzenekler de vardır.

Kök topunun çapı 80 cm'yi geçmiyorsa bir kovayı, dibine ufak bir delik delerek bu iş için kullanabilirsiniz. Suyla dolu kovayı kök topunun üstüne yerleştirince, yavaş yavaş dışarı sızan su toprak tarafından güzelce emilir.
Su torbaları da aynı işi görür ama daha uzun bir sürede! Su, torbanın dibindeki dikişten çok yavaş dışarı akarak toprağa yayılır, böylece kök topunun kurumasını önler. Yaz aylarında bu su torbalarını ortalama haftada bir doldurmak gerekir. Büyük ağaçların su ihtiyacını karşılamak için birkaç torbayı birbirine bağlayarak kullanmak mümkündür.

Bir alanda birden çok ağaç bulunuyorsa damlama sulama hortumu kullanılması önerilir. Bu sistem fundalıklarda da çok işe yarar. Damlamalı hortumları elle kendiniz çalıştırabilirsiniz ama zaman ayarı yapılan sistemler de vardır.
Bir başka seçenek, Bio Lite Net gibi nem tutuculardır. Bu, biyolojik olarak bozunur malzemeden yapılmış bir filedir ve ağacı dikmeden önce kök topuna sarmanız gerekir. File, toprak ıslandıkça emdiği suyu toprak kuruduğunda dışarı bırakır.

Yapraklar cansızlaşırsa ne yapmalı?

Ne kadar özenli bir bakım uygulansa da bazen sıcak aylarda yapraklar cansızlaşır. Kök topunu zaten nemli tuttuysanız daha fazla su vermenin bir faydası olmayacaktır. Köklerin belli bir su alma kapasitesi vardır ve muhtemelen artık bu sınıra varılmıştır. Isı yüzünden yapraklardan buharlaşan su, köklerin sağladığı suyun miktarını aşmaktadır.
Böyle durumlarda çoğu zaman en iyi çare budamadır. Budamayla yaprak kütlesi azaltılarak denge sağlanır. Ne kadar kıyamasanız da denemelerimizle de gayet iyi bildiğimiz gibi en iyi sonucu böyle alabilirsiniz. Birkaç yıl sonra budanan ağaçlar, dikildikten hemen sonra budananlara göre daha güzel, daha canlı görünmektedir. 

Bir ağaca başka ne gerekir?

Köklerin sudan başka oksijene de ihtiyacı vardır. Toprakta oksijen oranı çok az olursa büyüme problemleri görülebilir. Toprakta sağlıklı bir canlı varlığı yeterli oksijenin güvencesidir, ancak bazen yeraltı yaşamı cılızlaşır, hatta ortadan kalkar. Çoğu zaman buna neden, toprakta yapılan inşaat ve benzeri çalışmalardır. Ağaç teknisyenleri toprağın oksijen içeriğini ölçebilir; gerçi siz de fazladan oksijen sağlamak için kök topunun etrafına delikler açabilirsiniz. Ayrıca kök topunun etrafına yerleştirilecek organik besleyici maddeler topraktaki yaşamı canlandıracaktır.


aşagıdaki resimdeki uygulama yanlıştır.Kök çürümesine yol açar. Hiç bir ağacın dibine su verilmez,suyu ağacın toprakla birleştiği kısmından en az 10 cm uzağa sal..kök çürümesi yapmasın.doğrusu yukardaki resim örneğindeki gibi..


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

  Ceviz ve badem fidanlarının çıplak köklü ve tüplü olarak dikimi yapılabilir. Çıplak köklü fidanlar Kasım-Nisan ayları arasında dikilmelidi...